Sportvissen als re-integratietraject

Sportvissen zorgt als natuurgerichte buitenactiviteit niet alleen voor een gezonde ontspanning, maar kan ook het
maatschappelijk belang dienen. Zo draagt de hengelsport in de twee gevangenissen van de penitentiaire inrichting (PI)
Veenhuizen bij aan de re-integratie van gedetineerden.

In de twee locaties van PI Veenhuizen – Esserheem en Norgerhaven, beide gelegen in een landelijke omgeving met viswater binnen de hekken – kunnen de 480 gedetineerden binnen het activiteitenprogramma tegenwoordig ook kiezen voor sportvissen. “De hengelsport is na voetbal de grootste sport in Nederland en biedt een uitgelezen kans om gedetineerden voor te bereiden op een succesvolle terugkeer in de maatschappij”, zegt Gerko Brink, projectleider Sport.

“Het is wetenschappelijk aangetoond dat een moment van rust langs de waterkant ook rust geeft in het hoofd en zorgt voor zelfreflectie – zaken die nog wel eens ontbreken bij gedetineerden. Daar komt de succesbeleving van een gevangen vis dan nog bij. Daarmee is sportvissen een hele mooie toevoeging aan ons activiteitenprogramma dat we kunnen inzetten voor re-integratie in de maatschappij.”

Werk via sport

PI Veenhuizen werkt al succesvol samen met rugby- en voetbalclubs – onder meer met Naoberschap United, de maatschappelijke tak van FC Emmen – en voegt hier dus de sportvisserij aan toe. “Deze samenwerking past perfect binnen het succesvolle, landelijke project ‘Werk via Sport’ van de Dienst Justitiële Inrichtingen waarbij al meer dan honderd (ex-)gedetineerden zijn doorgestroomd naar betaald werk”, vertelt Brink.

Zo heeft Sportvisserij Nederland zeven medewerkers van de PI Veenhuizen opgeleid tot visinstructeur. Brink: “De opleiding is speciaal ontwikkeld voor medewerkers in het sociaal domein en vrijwilligers uit de doelgroep (zoals gedetineerden). Voorbeelden van aandachtspunten zijn het opzetten van een activiteitenprogramma, de techniek van het vissen en een bewuste, zorgvuldige omgang met levende dieren. Daarmee past de opleiding goed in diverse sociaal-maatschappelijke projecten.

Vis-commissie

Een ander essentieel onderdeel van de samenwerking tussen PI Veenhuizen, Sportvisserij Groningen Drenthe, Sportvisserij Nederland, HSV Veenhuizen en Harkboot.nl is de VIS-commissie. Brink: “Daarin zijn zowel medewerkers van de PI als gedetineerden actief. Deze commissie organiseert binnen de muren van de instelling hengelsportactiviteiten en werkzaamheden rondom het viswaterbeheer. Denk bijvoorbeeld aan viswedstrijden voor gedetineerden en sportvissers van verenigingen die zijn aangesloten bij Sportvisserij Groningen Drenthe.

Door samen in de VIS-commissie op te trekken leren gedetineerden niet alleen in de praktijk een viswater te beheren en onderhouden, maar trainen ze ook vaardigheden op het gebied van samenwerken, organiseren en communicatie. Die vaardigheden
kunnen helpen bij het zoeken en vinden van betaald werk.”

Strenge selectie

Hoewel de coronacrisis de oprichting van de VIS-commissie flink heeft vertraagd, is het project toch voortvarend van start gegaan. Zo is afgelopen zomer en najaar – met inachtneming van de coronarichtlijnen – actief gevist met gedetineerden, waarna verschillende medewerkers en gedetineerden zich hebben aangemeld voor de VIScommissie. “Uiteraard gelden er strenge selectiecriteria voor deelname, waarbij het gedrag van de gedetineerde binnen de detentie een belangrijke rol speelt”, licht Brink toe.

“Bovendien is het regime binnen de gevangenis an sich al streng. Zo mogen niet alle gedetineerden deelnemen aan de sportactiviteit of als commissielid van de VIS-commissie actief zijn. Een eventueel werktraject na detentie wordt zorgvuldig ingezet en ook hier gelden strenge selectiecriteria voor. Dit met als doel om gedetineerden uiteindelijk goed terug te laten keren in de maatschappij.”

Lef tonen

De eerste stappen zijn voor wat dat betreft dat laatste aspect inmiddels gezet. Zo leidde de samenwerking met Harkboot.nl er al toe dat deelnemers na hun detentie een kans krijgen binnen dit bedrijf. Een mooi vooruitzicht voor gedetineerden die hun verleden achter zich willen laten. “Als PI zijn we heel blij dat bedrijven en organisaties zich maatschappelijk betrokken voelen en gedetineerden een tweede kans willen geven. Dit vraagt lef, maar kan zoals wel blijkt het tot hele mooie resultaten leiden”, aldus Brink.

Vanwege de eerste succesvolle resultaten onderzoeken medewerkers van PI Veenhuizen momenteel of de hengelsport ook aan andere programma’s kan bijdragen, bijvoorbeeld door het als activiteit in het vader-kind-programma op te nemen. Hierdoor kunnen kinderen die hun vader bezoeken, samen een hengeltje uitgooien.


Gerko Brink, projectleider Sport binnen het gevangeniswezen.

Beheer en onderhoud viswater

Cruciaal voor het slagen van dit project is goed onderhoud van het viswater en een gezonde visstand. Sportvisserij Groningen Drenthe levert daarom professionele ondersteuning bij het viswaterbeheer aan PI Veenhuizen. Net als in de rest van de regio heeft het water van de PI te kampen met achterstallig onderhoud en overmatige waterplantengroei.

In samenwerking met Harkboot.nl is het water van beide gevangenislocaties weer bevisbaar gemaakt. Eind januari heeft Sportvisserij Groningen Drenthe ook karper uitgezet in het water van Veenhuizen.

Share this post